Theo dữ liệu về cổ tức do Bloomberg tổng hợp từ thông tin được tiết lộ cho biết, ít nhất 10 doanh nhân đã kiếm được hơn 1 nghìn tỷ rúp (11,3 tỷ USD) trong năm 2023 và trong quý đầu tiên năm nay. Nhiều người có mối liên hệ chặt chẽ với Tổng thống Vladimir Putin, trong đó bao gồm cả một số nhân vật đã phương Tây áp các biện pháp trừng phạt liên quan tới xung đột Nga-Ukraine.

Vagit Alekperov, cổ đông chính và cựu chủ tịch của tập đoàn dầu mỏ khổng lồ Lukoil PJSC, đứng đầu danh sách với khoảng 186 tỷ rúp tiền cổ tức. Ông bị Anh và Australia trừng phạt nhưng cho đến nay vẫn tránh được các lệnh trừng phạt của Mỹ và Liên minh châu Âu.

Tiếp theo là các tỷ phú Alexey Mordashov của Severstal PJSC và Vladimir Lisin của Novolipetsk Steel PJSC, với thu nhập cổ tức lần lượt là 148 tỷ và 121 tỷ rúp. Mordashov đang chịu lệnh trừng phạt của Mỹ, Anh và EU, trong khi Lisin không chịu bất kỳ hạn chế lớn nào.

Danh sách này còn có đồng minh tỷ phú của ông Putin là Gennady Timchenko và Tatyana Litvinenko, những người đã nhận cổ phần tại PhosAgro PJSC trước khi chồng bà là Vladimir bị Mỹ trừng phạt vào năm 2023. Vladimir Litvinenko là hiệu trưởng Đại học Mỏ St. Petersburg, nơi ông Putin nhận bằng tiến sĩ vào năm 1997 và là người quản lý chiến dịch tranh cử của tổng thống trong ba cuộc bầu cử.

Hoa Kỳ và các đồng minh đã áp đặt các lệnh trừng phạt sâu rộng đối với Nga để đáp trả cuộc xung đột vào tháng 2/2022, khiến nhiều công ty tạm dừng chi trả cổ tức do không chắc chắn về khả năng sụp đổ kinh tế. Những lo ngại đó đã không còn xảy ra khi nền kinh tế Nga dần dần điều chỉnh theo các điều kiện mới và các nhà xuất khẩu đã tìm được thị trường thay thế.

Sau khi suy thoái vào năm cuộc xung đột bắt đầu, nền kinh tế Nga đã phục hồi mạnh mẽ khi chính phủ chi mạnh tay để mở rộng ngành công nghiệp quốc phòng, bảo vệ các doanh nghiệp trong nước khỏi tác động của các lệnh trừng phạt và hỗ trợ xã hội cho các gia đình.

Tổng sản phẩm trong nước tăng trưởng 5,4% trong quý I so với cùng kỳ năm ngoái. Nhiều nhà xuất khẩu hàng hóa đã tiếp tục thanh toán cổ tức sau khi định hình lại hoạt động kinh doanh của họ và định tuyến lại doanh số bán hàng sang các thị trường ở Trung Quốc, Ấn Độ và các quốc gia Nam bán cầu khác chưa thực hiện các lệnh trừng phạt.

Nhiều tập đoàn do nhà nước kiểm soát như Gazprom Neft PJSC và ngân hàng lớn nhất Nga Sberbank PJSC thậm chí chưa bao giờ ngừng chi trả cổ tức khi họ đạt được lợi nhuận kỷ lục trong thời chiến. Các cổ đông của Sberbank vào tháng trước đã thông qua mức cổ tức kỷ lục 752 tỷ rúp cho năm 2023.

Tuy nhiên, theo Chris Weafer, giám đốc điều hành của Macro-Advisory Ltd, nền kinh tế Nga có thể phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng trong nửa cuối năm nay và vào năm 2025, có thể khiến chính phủ phải tăng thuế. "Trường hợp tốt hơn là rút tiền ngay bây giờ thay vì có nguy cơ bị mất tiền thuế vào năm tới", ông nói.

Ông cho biết, các công ty phải đối mặt với những khó khăn ngày càng tăng trong việc thanh toán, điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt các linh kiện công nghiệp và hàng tiêu dùng.

Điều đó xảy ra sau khi Mỹ tăng cường đe dọa trừng phạt thứ cấp đối với các ngân hàng ở các quốc gia mà Nga coi là “thân thiện”. Các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Sàn giao dịch Moscow vào tháng trước đã buộc sàn này phải ngừng giao dịch bằng đô la và euro.